Het is alweer schandalig lang geleden dat ik voor het laatst een bericht plaatste! Jullie vreesden misschien al dat ik ten onder was gegaan in de ‘struggle for life' in het land van de vele gevaren, maar degenen die mijn pbase-site volgen zullen gezien hebben dat ik het afgelopen weekend tijdens het noodweer in Melbourne en omgeving geen hagelstenen ter grootte van een golfbal op mijn hoofd heb gehad, noch ben gebeten door een slang (in tegendeel, tot mijn verdriet heb ik er per ongeluk een overreden), noch een dodelijke microbiële infectie heb opgelopen in de rioolwaterzuivering van Melbourne waar ik veldwerk heb gedaan. Het blijde nieuws is daarentegen dat ik nog springlevend ben en hard mijn best doe om te genieten van mijn trip naar down-under. De werkelijke reden dat ik een poos niets heb laten horen is dat ik het verschrikkelijk druk gehad heb. Zo druk dat mijn huisgenoten zich hardop afvragen waar ik toch al die tijd ben. Ze hebben gelijk, ik ben al twee weekenden niet of nauwelijks thuis geweest en doordeweeks maak ik lange dagen.

Geolocators

Vorige week ben ik het hele weekend bij mijn begeleider - Marcel - thuis geweest. Tot grote vreugde van zijn jongste dochtertje Puck, die net enkele dagen daarvoor 7 was geworden, en mij met een dikke knuffel ontmoette ('ik wil dat jij pas over hónderd dagen weg gaat!'). Maar de reden dat ik bij Marcel was, is dat we geolocators gereed moesten maken. Geolocators zijn een soort hele kleine apparaatjes die je op een ring kunt plakken die je om de poot van een vogel doet en die elke paar minuten de lichtintensiteit meten. Aan de hand van de tijdstippen van zonsopkomst en -ondergang, en daglengte kun je vervolgens vrij nauwkeurig bepalen waar de vogel zich bevindt. Een project waar ik persoonlijk niets mee te maken heb, maar waar Marcel wel wat hulp bij kan gebruiken. Bovendien krijg ik zo een kijkje in de keuken van dit type onderzoek! Uiteindelijk waren we zondagavond na het eten pas klaar.

Uitstel

Op maandag verwachtten we onze laatste vergunning binnen te krijgen om Siberische Strandlopers te vangen die we mee zouden nemen naar het lab om experimenten mee te doen. Het woord ‘experimenten' klinkt misschien een beetje eng, maar in feite valt dat reuze mee. Ik zal later nog wel uitleggen wat het ongeveer inhoudt, maar daar ga ik nu om diverse redenen nog even niet op in. Als we die laatste vergunning 's ochtends zouden ontvangen, zouden we 's middags nog het veld in kunnen om vogels te vangen, was de gedachte. 10.00 uur, 12.30 uur, lunch, 15.00 uur, niks. We hadden beter moeten weten, natuurlijk kwam die vergunning niet zo gauw. Dinsdag dan? Ook niet. Woensdag? Na weer een dag wachten kwam aan het einde van de middag eindelijk het verlossende bericht: we hadden definitieve toestemming om het veldwerkgebied in te mogen en vogels te vangen. Een van de voorwaarden was echter wel dat we de locale 'Biodiversity officer' van het Department for Sustainability en nog wat op zijn minst 3 dagen voor het veldbezoek op de hoogte moesten brengen van onze plannen. Aangezien het al bijna 17.00 uur was, moesten we dus zo snel mogelijk de juiste persoon te pakken zien te krijgen. Na zoals gebruikelijk van het kastje naar de muur gestuurd te zijn, kreeg Marcel uiteindelijk de betreffende biodiversity officer te pakken. Die reageerde als volgt: 'What do you call me for? What do you need from me?', en vervolgens lachend: 'You are the first one who has ever called me for that!'. Australië is een land van een duizelingwekkende hoeveelheid regeltjes, maar misschien past het naleven daarvan niet helemaal in de cultuur? Hoe dan ook, we zouden pas zaterdag het veld in gaan.

Conferentie

Niet dat we donderdag en vrijdag tijd hadden om het veld in te gaan, want Marcel had als ‘director' van de nieuwe groep 'Deakin Centre for Integrative Ecology' een conferentie georganiseerd voor zogenaamde PhD studenten. Dat zijn mensen die na hun studie verder willen gaan in het onderzoek en daarvoor een 3- of 4-jarig onderzoeksproject doen. In Nederland kennen we dat principe ook, alleen dan onder de naam AiO. Een ander verschil is dat de PhD's hier in Australië veel meer gezien worden als een student, terwijl het in Nederland meer volwaardige collega's zijn. Hoe dan ook, Marcel had een tweedaagse conferentie georganiseerd en wilde graag dat ik er ook bij zou zijn. Hoewel ik me dan al weken geleden had moeten aanmelden, kreeg Marcel het voor elkaar op de avond voor de conferentie nog een plekje voor mij te regelen. Ik kon dus onverwachts even uit de chaotische aanloop voor de start van mijn eigen project komen en het enige dat van mij werd verwacht was dat ik zou luisteren en zou zorgen dat de powerpoint-presentaties op tijd op de computer gezet zouden worden. Geen bezwaar! Donderdag en vrijdag heb ik dus naar een groot aantal korte praatjes geluisterd over onderzoeksprojecten waaraan gewerkt wordt binnen de Deakin University. Veel vogelgerelateerde onderwerpen, dus over het algemeen vond ik dat erg interessant. De overnachting in het Geelong Conference Center in de botanische tuinen van Geelong was inbegrepen, dus ik was er echt even lekker ‘uit'.

Verjaardag

Zaterdag was het dan zover, niet alleen dat we zouden gaan vangen, maar Jonne was ook nog eens jarig! Om stipt enkele minuten na tien 's ochtends kon ik Jonne dus lekker uit bed smsen (want in Nederland is het dan net na 12 uur 's nachts). Dat ze nog helemaal niet in bed lag, wist ik op dat moment natuurlijk niet. Marcel kon het thuis niet maken om heel vroeg te vertrekken om te gaan vangen, dus hij zou me samen met mijn tweede begeleider, Bill, om 10.30 uur komen ophalen op de campus. Toen hij belde om te vertellen dat het nog ietsje later werd feliciteerde hij me heel attent met Jonne d'r verjaardag (sorry lieverd, die felicitaties had ik je nog niet doorgegeven. En ook nog niet die van Cor, dus bij deze alsnog! ;-)). Kort na 12.00 uur kwamen we uiteindelijk aan in ons veldwerkgebied, de Western Treatment Plant van Melbourne Water. Een Treatment Plant is in dit geval een soort gecreëerd moerasgebied met plassen die met elkaar verbonden zijn waar al het afvalwater van een groot deel van Melbourne wordt verwerkt. Alle plas en poep komt daar dus terecht! Een fijne plek om te werken, vooral op warme dagen schijnt de stank ondraaglijk te zijn. Gelukkig konden wij ons werk concentreren op de meest gezuiverde plas van het hele systeem (elke opéénvolgende plas is weer iets meer gezuiverd) en met een windje vanaf zee viel de stank reuze mee. Het zonnetje scheen lekker en optimistisch plaatsten we onze inloopkooien. Zoals de naam doet vermoeden zijn dat kooien waar de vogels vanzelf in lopen, waarna ze merken dat ze er niet meer uit kunnen (idealiter). Helaas viel het weer eens tegen hoeveel vogels erin trapten, en ondertussen had het restantje van de tropische storing die in Queensland al voor grote overstromingen had gezorgd de Western Treatment Plant bereikt. Bovendien was het zeewater inmiddels snel aan het stijgen waardoor de kooien onderwater kwamen te staan (want om te beginnen hadden we de kooien op moddervlaktes langs de kust gezet). Een hoop gedonder dus (zowel letterlijk als figuurlijk) toen we de kooien uit het water moesten halen en weer op een andere plek - de eerder genoemde plas met min of meer gezuiverd water - moesten neerzetten. Gelukkig was dit ook de plas waar de Siberische Strandlopers heen gingen met hoogwater. Terwijl het water met bakken uit de hemel kwam hadden de strandlopers echter weinig zin om veel te bewegen. Met veel pijn en moeite kregen we tegen de schemering, toen het eindelijk ophield met regenen, 4 vogels te pakken. Toen ik 's avonds om 21.30 uur had gedoucht en aan mijn avondeten zat heb ik gelukkig nog even met Jonne kunnen kletsen (we was inmiddels wakker en echt jarig). Ik hoop maar dat ik nog wat waard was, met knallende koppijn van de stress en de stank. Het is een hele vreemde gewaarwording om de verantwoordelijkheid te dragen voor wilde vogels die voor jouw onderzoek worden gevangen en waar jij dus de zorg voor draagt.

Zondag

Aangezien we er zaterdag achter waren gekomen dat het pas halverwege de middag hoogwater werd, en de vogels dus dan pas naar de bewuste plas toe komen, besloten we om pas om 15.00 uur te gaan vangen. We hadden namelijk nog maar 4 vogels terwijl we er 12 moesten hebben. 's Ochtends ben ik eerst bij de vogels in de volière gaan kijken en ik kwam tot de conclusie dat ze het goed maakten. Na een uurtje observeren had ik een leuk beeld van het gedrag van de vogels dat per individu duidelijk verschilde. 's Middags haalde Marcel me op en vertrokken we weer richting de WTP (Western Treatment Plant). l'Histoire se repête, zoals mijn vader het vandaag terecht typeerde. Aangekomen bij de WTP pakten de wolken zich samen en even later viel de regen wederom met bakken uit de lucht. Per flits telden we het aantal seconden af voor de donder om in te schatten hoe ver het onweer van ons vandaan was en met enig regelmaat reden we een rondje langs de vallen om te kijken of er iets in zat. Deze keer klaarde het niet meer op en met een magere oogst van 4 vogels keerden we weer terug naar Waurn Ponds.

Vandaag, maandag

Als het 's avonds rond 18.00 uur hoogwater is, is het 's ochtends vroeg rond 6.00 uur ook hoogwater, dus onze strategie voor vandaag was anders dan die van zaterdag en zondag. We zouden vroeg naar de WTP gaan om de laatste vogels te vangen. Hiermee benutten we niet alleen de tijd beter (want als het mis zou gaan, zouden we 's avonds weer kunnen gaan vangen), maar in het weekend was het 's ochtends ook telkens mooi weer geweest. Kortom, om 6.00 uur zat ik bij Marcel in de auto en de ruitenwissers konden de hoeveelheid water die op de voorruit kletterde nog maar net verwerken. Zondag waren we zeiknat geregeld, tot mijn onderbroek aan toe. Voor vandaag zag het er niet veel beter uit. Gelukkig waren de weergoden ons toch beter gezind. Toen we een half uur later bij de WTP aankwamen en het net licht begon te worden zagen we het wolkendek breken en al gauw stopte het met regenen. In de verte boven Geelong zagen we de bliksemschichten nog flitsen, maar hier kwam langzaam maar zeker het zonnetje tevoorschijn. De eerste vogel hadden we al na een paar minuten te pakken, maar daarna bleef het lange tijd stil. Zouden we het weer niet halen? We hoefden er nog maar drie... Met de toenemende zonneschijn en daarmee gepaard gaande warmte begonnen de vogels echter steeds actiever te worden en toen we eenmaal de derde vogel gevangen hadden ging het ineens snel. Uiteindelijk kregen we 8 vogels te pakken waarvan we er 4 geringd los konden laten (mét geolocator!). Om 10.00 uur waren we alweer terug op de campus en liet Marcel me alleen om de vogels te ringen, wegen en meten zodat hij aan familieverplichtingen kon voldoen. Het clubje ‘Sharpies' in de volière zag er prachtig uit en de volgende stap was om ze aan het eten te krijgen. Met wat hulp van Bill en BriAnne - een post-doc uit Vancouver, Canada - lukte dat verrassend goed en zelfs de vogels die we vandaag vingen zag ik in de loop van de middag al volop eten. Uiteraard enorm tot mijn gemoedsrust.

Vogels in de WTP

Hoewel het een plas-en-poep-zuivering is en wij als mensen er daarom niet graag in de buurt komen, werkt het voor vogels juist precies andersom. Ten eerste is er in de WTP veel water, een schaars goed in Australië als het tenminste niet stortregent. Ten tweede is dat het water enorm rijk aan nutriënten (niet erg verbazingwekkend!), dus is er geweldig veel voedsel te vinden voor vogels. Het is niet voor niets dat de WTP wordt aangemerkt als een van de beste plekken om te vogelen in de hele staat Victoria. Echter, omdat dit al zo'n enorme lap tekst is geworden bespaar ik jullie vandaag de details. De vogelliefhebbers onder jullie zullen nog even geduld moeten hebben, want ik zal later uitgebreid beschrijven wat je allemaal kunt tegenkomen in dit prachtige gebied dat doet denken aan een exotische versie van de Camargue (maar inclusief (Australische) Steltkluten!). Daarover later dus meer...