'Allaaaaaaaaaaaaaaah hu akbaaaaaaaaaaaaaaar' galmde luid over de stad, ruim voordat mijn wekker ging. Elke ochtend wordt men er op enig moment tussen grofweg 05.00 en 06.30 uur door luid gezang aan herinnerd dat God hier groter is dan in Nederland. In de bewoonde wereld is er geen ontkomen aan en ik vond het tijdens de eerste dagen van mijn verblijf in Gambia nogal hinderlijk dat ik zo vroeg wakker gejengeld werd, maar tot mijn verbazing viel het me na 2 weken al niet meer op.

Om 07.00 uur op dag 2 (op de geplande tijd, dus niet vroeger door het gebed) zaten we te ontbijten in de Manjai lodge en een half uur later werden we opgehaald voor de eerste ‘officiële' dag vogelen. Voor een groot deel deden we hetzelfde als de vorige avond, maar er waren nog genoeg spannende nieuwe dingen te zien. We begonnen bij de Kotu Bridge, waar een Bonte IJsvogel net een visje had gevangen die iets te groot was om meteen door te slikken. Zittend op een paaltje met de vis in zijn snavel liet hij ons rustig dichtbij genoeg komen voor een mooie eerste serie dramatische foto's. De vis werd met een paar heftige kopbewegingen van de ijsvogel doodgeslagen op het hout en vervolgens in zijn geheel doorgeslikt. De zwart met rode Common Gonolek met een fel gele kruin liet zich kort zien in de dichte mangroves die het riviertje begrensden en op een kaal stukje grond foerageerde een groepje Red-cheeked Cordon-bleus, een klein vinkje met lichtblauwe buik waarvan het mannetje een rood wangetje heeft. Wanneer deze soort werd gezien kreeg iedereen spontaan trek.

Vervolgens stonden de aangrenzende rijstvelden op het programma. Bij rijstvelden moet je jezelf iets anders voorstellen dan wat je in Zuid-Europa tegenkomt. Deze rijstveldjes zijn slechts ongeveer 5x5 meter groot en worden gevoed door regenwater dat in het natte seizoen valt. Enkele maanden later zijn de veldjes droog. Tijdens ons verblijf waren er nog wel veldjes waar wat water in stond en de dijkjes tussen de veldjes gaven niet alleen de lokale boeren, maar ook ons toegang tot het gebied. Niet te missen waren de vele Koereigers, die daar - als meeuwen bij ons - overal naar voedsel zochten. De eksterachtige Piapiacs liftten mee op de ruggen van varkens die de veldjes omploegden en hier en daar stonden Grote en Middelste Zilverreigers. Op een elektriciteitsdraad boven de rijstvelden zaten enkele exemplaren van de prachtige Blue-bellied Roller, die de kaft van het vogelboekje 'Birds of The Gambia and Senegal' siert. Zijn neefje, de Broad-billed Roller, zat verderop in de top van een boom en vulde de diverse tinten blauw en paars aan die deze soorten scharrelaars kenmerken.

Terwijl we richting de aangrenzende ‘cycle track' liepen, een soort betonnen pad door een vrij ruig terrein van rijstveldjes en palmplantages, kwamen we langs enkele grote eucalyptussen waarin twee White-faced Scops-Owls, een soort dwergooruiltjes, zaten. Met hun belachelijk lange pluizige oortjes hadden ze ons natuurlijk direct in de gaten en met felrode ogen in een wit gezicht keken ze gealarmeerd op ons neer. Voor de foto zaten ze niet makkelijk, maar voor het oog waren ze desalniettemin een lust. Weer een aanvulling op de snel groeiende lijst van de meest uiteenlopende en kleurrijke vogelsoorten. Op het eerste stuk van de cycle track kwamen we enkele bekenden tegen in het weelderige groen: Europese overwinteraars. Naast een paar Tjiftjaffen zat er een Orpheusspotvogel en een Baardgrasmus, twee soorten van Zuid-Europa die ondanks het Mediterrane klimaat naar de tropen aan de andere kant van de Sahara vliegen om de winter door te brengen. En maar lachen om die Hollanders die genoegen nemen met een Spaanse costa in de winter!

De cycle track leverde nog veel meer vogelsoorten op die vaak ook heerlijk dichtbij bleven zitten. Ik zal ze niet allemaal noemen, maar Heilige Ibissen, Palmtortels en de prachtige Roodsnaveltok waren niet te versmaden. Toen we even later gingen lunchen werd het al gemeen warm. Net aangekomen in Gambia en nog niet helemaal geacclimatiseerd was dat voor sommigen van ons wel even afzien. Toen we na een lunchpauze van ongeveer 2 uur, waarbij een mooie Grey-headed Kingfisher ons afleidde, de golf course opgingen bleven enkelen van de vrouwen achter bij het busje vanwege de warmte. Een slechte beslissing natuurlijk, want ook hier waren weer allerlei vogels te zien, zoals de Green Wood Hoopoe en Black-headed Plovers. De show werd echter gestolen door een Pearl-spotted Owlet, een soort dwerguiltje dat zijn naam dankt aan de witte spikkeltjes op zijn kop. De helder gele ogen verrieden een dagactieve levensstijl. Prachtig was de zien dat wanneer de vogel zijn kop omdraaide, op zijn achterhoofd een soort ‘schijngezicht' verscheen, zodat je het gevoel had nog steeds aangestaard te worden. Ongetwijfeld is dit een verdedigingsmethode tegen andere roofvogels, die er hun handpennen niet voor om zullen draaien om zo'n klein uiltje te pakken als ze de kans krijgen.

We eindigden onze vogeldag bij de smerigst denkbare vogelplek van het land: de sewage ponds waar de een na de andere tankwagen menselijke uitwerpselen komt dumpen in een groot bassin. De dikke drab is begroeid met kalebassen en daartussen stikt het van de vogels die hun kostje bij elkaar scharrelen in de uiterst nutriëntrijke omgeving waar ongetwijfeld heel veel insecten te vinden zijn. De meesten van ons konden de stank wel verdragen en werden beloond op een Zwarte Ibis (vrij schaars in Gambia), vele Koereigers, Steltkluten, Sporenkieviten en Kapgieren. Europese overwinteraars waren onder meer Gele Kwikstaart, Bosruiter, Witgat en een mooie Poelruiter. De grootste openbaring voor mij persoonlijk was echter dat ik daar pas begreep waarom mensen in dit gematigd islamitische land geen varkensvlees eten. Nergens in Gambia zag ik namelijk een grotere concentratie aan varkens dan hier en deze zaten geregeld letterlijk tot aan hun nek in de... ja, gewoon in de menselijke schijt. Met dat beeld in mijn achterhoofd zou ik ook vriendelijk bedanken als ik varkensvlees voorgeschoteld krijg!